Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Hatay’daki bin 109 tescilli yapının büyük bölümünün depremde hasar gördüğünü belirterek, “Yerinde korunacak enkazları yerinde koruyacağız. Kullanılabilir enkazın ayrıştırılıp tekrar o kültürel varlığının ihyası sırasında tekrar kullanılması gerekiyor. Laboratuvar çalışmalarında özellikle taş yapılar için gerekli ihtiyacın hangi ocaklardan sağlanacağını tespit edeceğiz. Bu ocaklar kapalıysa hayata geçirilip özgün malzemenin üretimini sağlayacağız” dedi.
Bakan Ersoy, Hatay Arkeoloji Müzesi’nde bölgedeki turizmcilerle bir araya geldi. Yaklaşık 2 saat süren toplantının ardından açıklamalarda bulunan Bakan Ersoy, Hatay Kültürel Mirası Yaşatma Projesi çerçevesinde 3’üncü kez sektör temsilcileriyle bir araya geldiklerini hatırlattı.
Toplantılarda aldıkları kararları yavaş yavaş hayata geçirmeye başladıklarının altını çizen Ersoy, koordinasyon merkezi kurulma çalışmalarının hızlandırıldığını kaydeden Ersoy, “Nisan ayı sonuna kadar koordinasyon merkezinin kurulumu tamamlanacak. Antalya Vakıflar Bölge Müdürlüğümüzün yanındaki arazide iki geçici hizmet ofisi ve 32 geçici konaklama konteynerinden oluşan bir merkezi hızlıca hayata geçiriyoruz. Diğer bölgelerden gelen uzmanlarımız ve profesörlerin çalışmaları sırasında kalacağı bölgeyi hayata geçirmiş olacağız. Afet Kazı Başkanlığı hayata geçti. Çalışmalarına başladı. Şu anda tespit edebildiğimiz kadarıyla Hatay ilinde ilçeler dahilinde 180 noktada Hatay dışındaki deprem bölgelerinde ise 15 noktada bu çerçeveye giren yapı var. İlk etapta 42 noktada keşif çalışmaları başladı. Keşif çalışmaları tamamlandığında ise kazı çalışmaları gerçekleştiriliyor. 20’sinde kazı çalışmaları bitti. Şu ana kadar 50’den fazla eser kurtarıldı. Kurtarılan eserler yine Hatay’daki bir müzemizin laboratuvarında bakım ve restorasyonları yapıldıktan sonra eğer hak sahibi koruyacağını kabul ediyorsa envanter dahilinde zabıtla imzalı şekilde kendisine veriliyor. Kendi durumu müsait değilse ‘Koruyamayacağım’ diyorsa Hatay Müzesinin deposunda geçici korumaya alınıyor. İnşallah Mart ayı sonuna kadar Afet Kazı Başkanlığı ilk süreci tamamlayacak” diye konuştu.
“Envanter oluşturmaya çalışıyoruz”
İkinci aşamada ise Hatay bölgesindeki bin 109 tane tescilli yapının, 720 tanesinin Antakya’da olduğunu kaydeden Bakan Ersoy, ” Çok büyük sayıda eserimiz maalesef bu depremde hasar gördü. Aslında biz hasar tespit çalışmalarını 150 kişilik bir ekibimizle hızlı bir şekilde tamamlıyorduk. Ancak 20 Şubat’ta bir deprem daha olunca çalışmaları tekrar baştan başlatmak durumunda kaldık. Çok kısa sürede bu hasar tespit çalışmaları tamamlanmış olacak. Biz bir envanter oluşturmaya çalışıyoruz. Tescilli kültür varlıklarımızım yaptığımız araştırmalarda yüzde 80’ine yakınının rölövesinin ve projesinin Anıtlar Kurulunda ve Kültür Bakanlığı’nda olduğunu gördük. Yüzde 20’lik kısmı ile ilgili eksiklikler var. Bu anlamda tamamlayabilmek için YÖK üzerinde üniversitelerimizle de bağlantıya geçtik. Bütün üniversitelerimizden bu eserler ile ilgili ne kadar doküman, resim, bilgi vesaire varsa onları bizlere iletmelerini istedik. Onlarda bizlere gönderiyorlar. Belediye arşivinde de varsa bu tarz belgeleri isteyeceğiz. En yakın şekilde evrakları tamamlayıp kurulumuzu bunları ihyası sırasında gerekli proje onaylarında doğru şekilde hazırlanmasını hedefliyoruz” ifadelerine yer verdi.
“Özgün malzemeleri kullanacağız”
Afet Kazı Başkanlığı’nın işlerini tamamlanmasının ardından kültürel enkazın kaldırılmasına başlayacaklarını kaydeden Bakan Ersoy, “Yerinde korunacak enkazları yerinde koruyacağız. Yer müsait değilse belli bir noktaya kontrollü bir şekilde kaldırıp sonra bunların ayrıştırması gerekiyor. Kullanılabilir enkazın ayrıştırılıp tekrar o kültürel varlığının ihyası sırasında tekrar kullanılması gerekiyor. Onların ayrıştırılması tamamlanacak. Bu şekilde de ikinci aşamayı tamamlamış olacağız laboratuvar çalışmalarında özellikle taş yapılar için gerekli ihtiyacın hangi ocaklardan sağlanacağını tespit edeceğiz. Bu ocaklar kapalıysa hayata geçirilip özgün malzemenin üretimini sağlamakta üçüncü aşamamız olacak”dedi.
“307 hektarlık alanda çalışma sürüyor”
Bilim Kurulu çalışmalarına başladığını yineleyen Bakan Ersoy, ” Bütün üniversitelere kapımız açık. Hatay konusunda akademisyenler, uzman kişiler gönüllü olarak çalışmak isterse Bilim Kurulunda yer vereceğiz. Ön çalışmaları tamamlanan yerlerde mart sonu itibariyle ihya çalışmalarına başlayacağız. İlk etapta kamu kurum ve kuruluşlarına ait noktalarda çalışma başlayacak. Kültür Varlıkları öncelikle müzede çalışmasına başlayacak. Vakıflar Genel Müdürlüğü 24 eserin çalışmasını tamamladı, mart sonu itibarıyla ihya çalışmasına başlıyoruz. Bilim Kurulumuz bölge genelinde tespit yapmaya devam ediyor. Bölgenin tespit çalışmaları tamamlandıktan sonra ilgili bakanlıklar 307 hektarlık alanda detaylı çalışmasını devam ettiriyor” dedi.
“Kültür sanat ve turizmin önde olduğu hikaye oluşturacağız”
Bu çalışmadan sonra detaylı bir planlama yapılacağının altını çizen Bakan Ersoy, “ Ardından ihya çalışmasına geçeceğiz. Kamu kurum ve kuruluşlarına ait olmayan kültür varlıklarıyla ilgili ne tür destek ve ihya noktasında görüş alışverişinde bulunduk. Mevcut mevzuatlarda bazı değişikliklerine gideceğiz. Başvuruları yapacaklar nisan ayı içinde yönetmeliklerde değişikliğe gidip öncelikle teknik, proje ve mali uygulama desteği vereceğiz. Onların faydalanmasını sağlayacağız. Amacımız Hatay ve Antakya’da öncelikli olarak kültür sanat ve turizmi ön planda olduğu bir hikaye oluşturmak. Bu hikayeyi de işin uzmanı burada yaşayanların görüşlerini alarak oluşturacağız. Herkesin görüşünü alarak hızlı şekilde hareket ediyoruz. Hatay’a ne ilk nede son gelişimiz olacak. Her hafta buraya geleceğim” açıklamasında bulundu.
